Het is vrijdagmiddag 3 uur en ik geloof dat we bijna kunnen juichen dat toch Joe Biden president van de VS wordt. Ik heb net weer een aantal artikelen gelezen in de Groene Amsterdammer over Amerika en ben stijl achter over geslagen van wat daar allemaal speelt. Gisteren was er op de publieke omroep iets over de QAnon beweging ……

QAnon ([kjuːəˈnɒn]^?) is een extreemrechtsecomplottheorie^[1][2][3][4] die de zogenaamde plannen beschrijft van een “deep state” gericht tegen de Amerikaanse presidentDonald Trump en zijn aanhangers. De naam verwijst naar het pseudoniem “Q”, dat gebruikt is op verschillende internetfora (zoals 4chan) door een vermoedelijk Amerikaans(e) individu of groep van individuen.^[

…..en daar stond in De Groene weer een heel verontrustend stuk over. Naar aanleiding van het boek van Richard Hofstadter, The paranoid style of American Politics and other essays, een boek uit 1964 (en nog steeds herdrukt), wordt een analyse gegeven van een constante in de Amerikaans politiek, het complotdenken van steeds meer Amerikanen. Trump is volgens het artikel een culminatie van die politiek en een man die deze groep ook steunt. Het is nu dus mainstream geworden.

Ik heb ook een vriend die in deze theorieën gelooft en de laatste keer hebben we daar ruzie over gekregen. Ik hoor hem altijd geduldig aan, maar toen hij begon te raaskallen over Sigrid Kaag, werd het me een beetje te dol. In het boek van Hofstadter staan interessante psychologische analyses. Heel Interessant.

Het is moeilijk om de conclusie te weerstaan’, schreef Richard Hofstadter over deze grandioze voorstelling van de tegenstander, ‘dat deze vijand op veel manieren een projectie is van het zelf: zowel van de ideale als van de onacceptabele kanten daarvan.’ Met andere woorden: de paranoïde leider injecteert zijn tegenstander met de eigenschappen die hij zelf zou willen hebben – macht, rijkdom, aanzien, nietsontziendheid. Hofstadter trok die freudiaanse ana-lyse verder. ‘De seksuele vrijheid die vaak aan de tegenstander wordt toegeschreven, en zijn gebrek aan morele scrupules, geven exponenten van de paranoïde stijl de mogelijkheid om niet-erkende delen van hun psychologische belangstellingen te projecteren’, stelde hij.

Ik was gisteren zo klaar met al die babbelende mensen aan tafel en een uitslag die maar op zich liet wachten, dat ik door ben gegaan met een serie op Netflix waar ik afgelopen weekend mee was begonnen. The Queens gambit, over een vrouwelijke schaakgrootmeester in de jaren 60 die alle mannen van tafel veegt. Ik merk dat ik erg houd van boeken, films enz. waarin vrouwen laten zien dat ze net zo veel waard zijn als mannen. Onlangs nog met de documentaire The maiden.

Ik heb ondertussen het boek van Pierre Jarawan Lied voor de vermisten uitgelezen en heb nu zijn eerste boek De Zoon van de verhalenverteller op mijn tafel liggen. Ik vond zijn tweede boek zo hartverscheurend. Je krijgt een goed beeld van een getraumatiseerd land dat niet met zijn verleden kan en wil omgaan. Een land waar bijna 20.000 mensen op raadselachtige manier verdwenen en waar familieleden eindeloos naar blijven zoeken. Je gaat je zo intens realiseren dat je in een (redelijk) beschaafd land woont en geen idee hebt wat het betekent om een in tot op het bot corrupt land te wonen. Als Joe Biden direct president wordt zal er veel hetzelfde blijven, maar we mogen in ieder geval hopen dat hij weer meedoet aan het klimaatakkoord, dat hij de WHO weer geld zal geven, de banden met Europa weer zal verbeteren en een bondgenoot zal zijn tegenover China.

Als laatst, voordat ik de boekrecensies in de NRC ga lezen, nog even een woord dat ik tegen kwam in de VPRO-gids, boomlit, een subgenre van ecoliteratuur. Beide woorden leveren niets op als je ze via yahoo probeert te vinden. Voorbeelden van boomlit, Michael Christie, Greenwood, Annie Proulx’ s Schorshuiden, Richard Powers Tot in de hemel. Het toont maar weer eens te meer aan hoe zeer mensen bezig zijn met de vernietiging van de aarde en hoe catastrofaal het is als toch Trump de winnaar is als ik direct achter mijn computer vandaag kom.

Ik las afgelopen week in de wetenschapsbijlage een interessant artikel over de bibliothecaris Richard Ovenden van de Bodleian library in Oxford. Hij schreef onlangs het boek Burning the books. A history of knowledge under attack. Hij beschrijft over het vernietigen van boeken van de bibliotheek van Alexandrië tot technologiegiganten Google en Facebook die bepalen welke informatie bewaard wordt. `Dat is misschien niet zo spectaculair als een brandstapel maar in potentie niet minder gevaarlijk.´Aanleiding voor het boek was het Windrush schandaal (archieven waren vernietigd waardoor 80 Britten van Caribische afkomst onterecht werden uitgezet). Ovenden hield vlak voor de pandemie een lezing over zijn boek. Zijn spreektekst stond op een Ipad met bijna lege batterijen. Dus midden in de lezing hield die er mee op. Iedereen begon te lachen maar zijn boodschap was duidelijk, digitale kennis is niet zo maar altijd beschikbaar. Maar er zijn nog veel meer fundamentelere gevaren waar hij op wees. Besturingssystemen die niet meer werken, dragers die niet langer uitgelezen kunnen worden, het slijten van digitaal opgeslagen informatie. Als je denkt dat de CLOUD alles oplost moet je bedenken dat die worden beheerd door commerciële bedrijven (private grootmachten volgens Timothy Garton Ash). Ovenden noemt ook de katholieke kerk in de Middeleeuwen een multinational omdat ze beschikten over een eigen taal, in de ziel konden kijken en beperkt werden gecontroleerd door de staat. Interessante gedachte.

Zijn boek gaat over de vernietiging van kennis, maar vooral over de maatschappelijke waarde van het bewaren van kennis. Zijn oplossingen voor het probleem: een geheugenbelasting. Grote technologiebedrijven moeten een half procent van hun winst storten in een fonds dat ter beschikking wordt gesteld aan instituten die verantwoordelijk zijn voor het collectief geheugen. Die belasting kan ook een aanvulling zijn op tekortschietende financiering van overheden. Omdat die denken dat kennis toch overal via internet beschikbaar is bezuinigen ze daar flink op, dat is een vergissing volgens Ovenden. Toen ik aan het begin stond van mijn werkende leven wilde ik eigenlijk liever in een wetenschappelijk bibliotheek werken. Door het lot kwam ik terecht in het openbare bibliotheekwezen. Ook daar werden rond 2008 massaal boeken vernietigd. Boeken die afgelopen jaren nog vele malen werden geleend werden vernietigd omdat toch alle kennis wel via internet beschikbaar was. Ik heb wanhopig geprobeerd nog te redden wat er te redden viel door het schrijven van artikelen in vaktijdschriften “Waarom we de klassieken moeten bewaren”, maar tevergeefs. In dat jaar solliciteerde ik bij het archief (op verzoek) omdat ik besefte dat ik daar meer op mijn plaats zou zijn. Door een bezuinigingsronde werd ik niet aangenomen. Ik ga nog maandelijks op bezoek bij de oude directeur van het Archief Anton Fasel. We hebben een gedeeltelijk verleden omdat onze bibliotheken naast elkaar waren geleden en we ook wel samen werkten op sommige gebieden. Dat geeft ons altijd iets om over te praten. Volgende keer vertel ik hem over dit artikel, zal hij leuk vinden. Afgelopen zondag zag ik ook bij de VPRO in het programma In Europa dat geheim-agenten weer met handgeschreven brieven op pad moeten omdat alle digitale verkeer hackbaar is. James Bond is weer helemaal terug van weggeweest. Over vernietiging gesproken. Ik lees momenteel het boek van Pierre Jarawan, Lied voor de vermisten. Over de geschiedenis van Libanon de afgelopen twintig jaar. Om droevig van te worden.

Over een paar weken ga ik naar de Serengeti! Niet in Kenia natuurlijk, waar ik in 2018 op safari was was met mijn zoon, in Szavo-west vlak in de buurt van Serengeti), maar in Gelderland. Ik sprak een tijdje geleden met een collega die regelmatig in Afrika was geweest voor een safarireis en die was vanwege corona maar eens de Beekse Bergen gaan proberen. Hij vond het in een woord geweldig. Hij was in de zomer en had zelfs Afrikaanse temperaturen. Dat zal in november zekere niet aan de orde zijn, maar misschien hebben we geluk met het weer en valt het mee. November is al bijna 25 jaar de week dat ik met drie vrouwen een week op vakantie ga en dat bevalt altijd erg goed. Goedkoper, rustiger en bijna altijd goed weer als je wat naar het zuiden afzakt. Ik zal er later verslag van doen.

Ik ben vorige week ook weer eens naar de bioscoop geweest en heb een geweldige film gezien, die overal 5 sterren kreeg en verschillende prijzen won, de film Corpus Christie. Wat een geweldige film. In Polen komt het regelmatig voor mannen zich in ver afgelegen dorpen voordoen als priester. De film gaat over een twintigjarige delinquent (met aspiraties om priester te worden) die moet rehabiliteren in een houtfabriek, maar die belandt in een dorp waar een oude priester net een hartaanval krijgt als hij daar langs komt. Hij doet zich voor als priester en weet zich binnen de kortste keren geliefd te maken en het dorp te helpen een trauma van een jaar geleden (6 jongeren die door een dronken chauffeur worden doodgereden), te verwerken. Uiteindelijk wordt hij natuurlijk ontmaskert en de film eindigt weinig hoopvol, maar de prachtige rolwisseling van jonge delinquent naar begripvolle priester is zo spannend, dat de film nog lang na blijft zoemen.

Ik heb erg genoten van Pieter Waterdrinker (zie vorige blog) en wacht na het lezen van een dik boek meestal een paar dagen voordat ik een volgende pak. Het boek waar ik nu aan ga beginnen is van Anjet Daanje, De herinnerde soldaat. Over een soldaat uit WO1 die zij geheugen kwijt is, in een gekkenhuis terecht komt en na vier jaar wordt herkend door een vrouw als haar man. Die dan vervolgens zonder verleden verder probeert te leven. Een interessant thema. Ik heb een jaar geleden de huiveringwekkende documentaire Tell me who i am (Netflix) gezien.

Identiteit kwijt

Het verhaal begint met Alex die op zijn achttiende een motorongeluk krijgt. Hij weet niets meer over zijn leven, de enige die hij wel herkent is zijn tweelingbroer Marcus. Hij weet niet meer waar hij woont, wat een keuken is en wie zijn vriendin is. Marcus moet hem vertellen wie hij is en hoe zijn leven er tot dan toe uitzag. Op zich al bijzonder, maar dat is nog maar het begin. 

Ed Perkins

Maker Ed Perkins werkte zes jaar aan de documentaire. Beide broers dreigden zich keer op keer terug te trekken omdat hun verleden zo gruwelijk is. Maar Perkins zette net zo lang door tot hij het volle vertrouwen van Ed en Alex had. Het resultaat is een ontroerende film over de kracht van tweelingen.

Wat kun je toch fantastische documentaires zien op Netflix. Iedereen moet maar snel My octopus teacher gaan zien. Over een man (in een existentiële crisis) in Zuid-Afrika die contact maakt met een octopus. Dat brandende verlangen om helemaal op te gaan in de natuur kan ik heel goed begrijpen. Hij had een tijdje onder spoorzoekers in de Kalahari-woestijn doorgebracht voor een documentaire en realiseerde zich dat hij altijd een buitenstaander was in de natuur. De onderwaterbeelden die grotendeels door zijn zoon zijn gemaakt, zo mooi. En wat hij allemaal ontdekt over het leven en de intelligentie van dit wonderlijke beest. Je houdt het niet voor mogelijk. De informatie over de koude die hij moet verduren (het water is 6 graden en hij zwemt zonder zuurstofflessen) en over ademhaling in het kelpwoud onder water waar hij elke dag in gaat om de octopus te zien vond ik interessant omdat ik net het boek van Wim Hof Koud kunstje, wat kun je leren van de iceman, had gelezen. Ik had deze tip uit de onovertroffen VPRO-gids. Die geeft sinds enige tijd behalve tips over series ook tips over de nieuwe films en documentaires die op Netflix en andere kanalen te zien zijn. Ik heb een schriftje aangeschaft om al deze tips te bewaren, daarin de boekentips, Tips over goede series, en tips over nieuwe films die op allerlei kanalen zijn te vinden.

Ik doe nu elke avond voor dat ik in slaap val wat ademhalingsoefeningen die in het boekje over Wim Hof staan. En ik probeer elke keer onder de douche wat langer onder de koude straal te staan. Ik deed dat altijd al omdat ik wist dat het heel goed was voor je gezondheid, maar ik deed het heel kort. In diezelfde VPRO-gids stond nog een leuke tip, de site tvenradiodb.nl waarin 3000 programmatitels, 50.000 afleveringen, 5500 personen en allerlei radioprogramma’s zijn opgenomen. Nu is er dus naast dbnl.org voor de Nederlandse letteren ook zo iets dergelijks voor radio en tv. Ik ga daar binnenkort eens in grasduinen. Misschien kan ik nog iets van de radioprogramma’s vinden waaraan ik zelf heb meegewerkt, zoals De Blauwbilgorgel, Voor Pampus, Café, 1890 (bij eerste inspectie leverde dat niets op, jammer). Verder ben ik lekker bezig in De rat van Amsterdam van Pieter Waterdrinker. Toen ik Spaan studeerde heb ik verschillende schelmenromans (picareske romans) gelezen, waar de Spaanse letterkunde toonaangevend is.

Schelmenroman

De schelmenroman is een literair genre dat in Spanje ontstond in de 16e en 17e eeuw als een subtype van de roman. Schelmenromans worden ook picareske romans genoemd (naar het Spaanse picaro, dat schelm betekent).

Beschrijving

Een schelmenroman brengt het verhaal van een sociale verschoppeling van zijn geboorte en kindertijd tot zijn jonge volwassenschap.^[1] De schelm, die meestal als ik-verteller optreedt, is soms een wees en altijd iemand die zonder de bescherming van een normale gezinssituatie opgroeit. Hij verhuist meermaals en komt van de ene in de andere situatie terecht, wat het verhaal een episodisch karakter geeft. De schelm is gewiekst; zijn opeenvolgende werkgevers is hij vaak te slim af. Ondanks zijn kwajongensstreken heeft hij een goed hart. In dit genre krijgt men een scherpere kijk op het leven, de zeden en de leefgewoonten van een bepaalde tijd.

Het boek van Waterdrinker voldoet aan de meeste criteria van deze beschrijving. Het is af en toe behoorlijk grof, opschepperig (dat hoort er juist bij), maar dat vind ik juist de charme van zo’n boek. Als je de beschrijving van Lazarillo de Tormes, de eerste schelmenroman die ik las, leest, dan kijk je anders naar zijn boek. Vooral het blootleggen van de hypocrisie van bepaalde bevolkingsgroepen is een belangrijk onderdeel van het boek. En daar slaagt Waterdrinker met vlag en wimpel.

Lazarillo van Tormes is een anonieme Spaanse schelmenroman, voor het eerst verschenen in 1554.

Het is niet duidelijk wie het werk schreef, maar het was onmiddellijk na de publicatie reeds zeer populair: in 1554 verschenen al drie uitgaven (al staat niet vast of het werk voordien nog niet verschenen was). Men schrijft het boek soms aan Diego Hurtado de Mendoza toe. De hoofdfiguur, de kleine Lázaro, is een prototypische antiheld, vergelijkbaar met Don Quichot; hij is noch zeer moedig, noch bijzonder goedhartig, maar vertelt met veel ironie, en over het algemeen zeer beknopt, over zijn lotgevallen als dienaar van diverse meesters, en legt zo de hypocrisie en kleingeestigheid van de belangrijkste bevolkingslagen bloot. Door zijn bijwijlen schunnige inhoud werd het werk in 1559 op de Index librorum prohibitorum geplaatst. Een gekuiste versie verscheen in 1579.

In de laatste klas van de middelbare school maakte ik een werkstuk over de krant voor het vak maatschappijleer. Hierin vergeleek ik een aantal kranten, Volkskrant, NRC, De Waarheid, de Telegraaf, Trouw, en ik ben er vast nog eentje vergeten. Mijn broer, die striptekenaar was maakte toen op mijn verzoek een hele leuke tekening waarin een man de kachel aanmaakte met een Telegraaf. Nou, dan weet je wel wat ik destijds van deze krant vond. Volgens mij was ik toen nog niet zo’n fanatieke krantenlezer, maar zal ik wel de mening van mijn vader die de (katholieke) Volkskrant las hebben overgenomen. Van mijn jaren in de bibliotheek herinner ik me vooral het enorm grote jubileum boek 100 jaar Telegraaf; 1893-1993 dat ik een keer aanschafte. Want dat was toen al zo, bij de Telegraaf was alles groot.

Toen ik een paar maanden geleden werd benaderd door de Telegraaf om een dubbelinterview te doen met mijn dochter over het afstand doen liet ik dat afhangen van mijn dochter. Als zij niet wilde zou ik er niet op in gaan. Uiteindelijk beantwoordde zij per mail een aantal vragen en kwam er bij mij een journaliste langs en een fotograaf. Een paar vrienden waren verbaasd dat ik (wij) er toch op in waren gegaan, want de Telegraaf. Maar ik doe dit alleen maar om de schaamte en schande waar nog veel afstandsmoeders mee worstelen beter bespreekbaar te maken. En het is toch zo dat de Telegraaf nog steeds de grootste krant is van Nederland. Toen ik gisteren de Telegraaf ging halen schrok ik toch een beetje van de omvang van het artikel (2 pagina’s ) en de vette koppen boven het artikel. Maar voor de rest was ik wel tevreden over het artikel. Twee jaar geleden werd ik uitgenodigd voor een bijeenkomst van groep afstandsmoeders die de staat wilde aanklagen omdat ze gedwongen afstand moesten doen. En dat kan ik begrijpen als je volwassen was en prima in staat om je kind op te voeden (de bijstand bestond toen net). Verder lag er ook nog een verzoek van de redactie van Coen Verbraak om mee te doen met zijn nieuwste serie, In de familie, maar dat is een brug te ver. ik ben wel heel benieuwd of er nog spin-off komt van dit artikel, maar dat wacht ik gewoon af. Voor volgende maand heb ik ondanks Corona een lezing in Dirkshorn die ik een jaar geleden al had afgesproken.

Verder ben ik met mijn zoon deze week weer een fijne serie op Netflix begonnen op aanraden van Ilja Leonard Pfeijffer in Zomergasten; The Messiah, een heel interessant thema. Een messias die opstaat in het Midden-Oosten om wereldvrede te brengen via een spirituele beweging die hij op gang brengt, leuk na 7 delen Homeland, weer met een hoofdrol voor de CIA.

Afgelopen maandag voelde ik me voor het eerst tachtig in plaats van bijna 70. Zeggen ze niet altijd dat de ouderdomsklachten echt toeslaan tussen 60 en 70, nou dat klopt. Ik heb de afgelopen zes jaar twee frozen schoulders gehad (de linkerschouder is nu aan het ontdooien), de liespijnen zijn te wijten aan artrose in de heup, maar is nog niet zo ernstig dat er een nieuwe heup nodig is (zegt de scan in het ziekenhuis) en sinds het begin van het jaar doet mijn knie raar. Ik heb steeds gedacht dat het wel weer over zou gaan, maar het wordt alleen maar erger. Afgelopen zondag heb ik een hele steile trap beklommen en veel op rul zand gelopen en dat moest ik bezuren. Te veel pijn om te negeren. Dus heb ik nu een afspraak gemaakt met een kniespecialist in een fysio-praktijk. Ik hoop dat er een diagnose komt want ik hoor dat dat lang niet altijd het geval is. Ik heb om een echo gevraagd en hopelijk levert dat wat op. Ik moet maar eens goed een paar plaatjes gaan bestuderen zodat ik volgende week aan kan geven waar precies de pijn ontstaat.

Afgelopen week heb ik met veel plezier Oblomov van Ivan Gontsjarev uitgelezen. Veel mooie bespiegelingen over de liefde. Vooral het laatste deel waarin Olga, die eigenlijk volmaakt gelukkig is met Stoltz, de vriend van Oblomov, toch steeds vaker overvallen wordt door melancholie en het besef krijgt dat er iets mist in haar leven. Terwijl Oblomov, die heeft afgezien van de liefde volmaakt gelukkig is met een veel simpeler leven dan waar hij ooit voor is opgevoed binnen de Russiche adel. Dat deel ga ik nog een keer herlezen voor de boekenclub van volgende week vrijdag. Verder heb twee titels genoteerd van gerecenseerde boeken die ik wil lezen. Het zijn La Florida van Laila Lalami en Schipbreukelingen van Alvar Nunez Cabrera de Vaca. Het boek van Lalami gaat over een van de eerste ontdekkingsreizen naar Amerika vanuit het perspectief van een Marokkaanse slaaf die aan boord was. En omdat ik tijdens mijn studie Spaans altijd alleen over de glorieuze verhalen van de Spaanse conquistadores heb gelezen was ik wel benieuwd naar dit boek.

Het tweede boek gaat ook over deze ontdekkingsreis naar Amerika (1527) die zo desastreus afloopt. Ik kon het boek niet vinden in de bibliotheek onder deze titel, maar is nog wel tweedehands te koop op boekwinkeltjes. Er is wel in 2019 een boek van de dichter H.C. ten Berge over deze tocht onder de titel De beproevingen van Alvar Nunez Cabrera de Vaca. Ik denk dat mijn zucht naar boeken over ontdekkingsreizen te maken heeft met het besef dat het nog wel een tijdje kan duren voordat echt reizen weer een optie wordt.

Omdat ik volgende week plotseling onverwachts op vakantie ga moest ik even nadenken over welk(e) boek(en) ik zou meenemen. Tegelijkertijd appte mijn reisgenoot of ik ook voor haar een echt vakantieboek wilde meenemen. Nou dan weet je het wel, bedoeld wordt een boek dat je in een ruk uitleest. Dat werd even puzzelen want veel voorgesteld titels waren al gelezen (Pfeijffer, Ferrante, Gardam enz.) Ik heb zelf de afgelopen weken zitten worstelen met diverse titels. Beest van Paul Kingsnorth was zo’n titel. Ik had al wat lovende recensies gelezen, maar het was zo’n vreemd boek, waarin een man in een existentiële crisis achter een soort groot beest aanzit op een grote heidevlakte. Ja, het gaat over eenzaamheid en een zoektocht naar wat nou echt van waarde is, maar het liet me niet naar adem snakkend achter. Meer een teleurstellend gevoel dat dit boek wel een heel persoonlijk verhaal is.

Ook het met prijzen overladen boek (Libris literatuur prijs) van Sander Kollaard Uit het leven van een hond vond ik aardig, maar geen absolute must. Te voorspelbaar, te eendimensionaal, te plastisch ook. zeker het tweede deel sprak me niet aan omdat de boodschap toch blijft dat je alleen met een partner gelukkig kan worden. En die boodschap is niet aan mij besteed. Een page-turner moet sowieso heel dik zijn. Ik heb voor mijn reispartner gekozen voor Edward St Aubyn, De Patrick Melrose romans (2015). De literaire sensatie van de afgelopen 20 jaar werd het genoemd en daar sta ik wel achter. Brideshead revisited kwam namelijk voorbij en dat is toch wel erg oud (1945), maar heeft dezelfde thema’s, hogere kringen in Engeland, verslaving, de liefde. Dat gaat wel goed komen. Omdat ik naar Bourgondië ga, vlak bij Beaune, neem ik toch misschien eindelijk De Bourgondiers mee van Bart van Loo mee, of De zeven steden van Violet Moller. In ieder geval gaat Oblomov van Ivan Gontsjarov mee, want die staat op het programma voor de volgende boekenclub.

Violet Moller schetst de afgelegde route, langs zeven steden en over een periode van meer dan duizend jaar. We worden meegenomen naar het zesdeeeuwse Alexandrië en het negende-eeuwse Bagdad, naar het islamitische Cordoba en het katholieke Toledo, naar Salerno’s middeleeuwse medische school en Palermo, de hoofdstad van Sicilië met een levendige mix van culturen, en uiteindelijk naar Venetië, waar de drukpersen geometrie mogelijk maakten en zorgden dat de enorme hoeveelheid geschriften over het sterrenstelsel en de geneeskunde nog beter konden worden verspreid. Haar duizelingwekkende reisverslag geeft een genuanceerd en dynamisch beeld van ons gemeenschappelijke intellectuele erfgoed.

Deze keuze lijkt me meer dan voldoende voor een weekje Frankrijk. Als het ene boek niet bevalt kun je nog over naar een ander boek. Ik moet eerlijk bekennen dat ik Frankrijk amper ken, ik ben eens in Bretagne geweest, in het zuiden op doorreis naar Spanje, maar echt een week in Frankrijk, nee. Ik heb in ieder geval toch maar even een reisgidsje van Karin Evers uit de bibliotheek gehaald en weet nu dat er grote wijnen vandaan komen en dat de Morvan in de buurt is. Als het niet te heet wordt zal ik er lekker gaan rond fietsen.

Karin Evers beperkt zich niet tot het opsommen van ´les musts´ van Bourgondië (zoals Beaune, de Morvan, Vézelay). Met haar gids ontdek je ook plekken waarvan je het bestaan mogelijk nooit hebt vermoed (zoals Rogny-les-7-Ecluses, Iguerande, Fixey). Ze citeert rijkelijk uit historische en literaire bronnen en weet beslissende gebeurtenissen en belangrijke personen zo voor het voetlicht te brengen dat de geschiedenis van de streek tot leven wordt gebracht: van Filips de Goede tot de voetballers van Auxerre, van Claus Sluter tot Johan Huizinga en Colette, en van Vercingetorix en Asterix tot François Mitterrand. Uiteraard komen de Bourgondische geneugten van eten en drinken in het land waar God zelf naar volle tevredenheid schijnt te leven, uitgebreid aan bod. Ten slotte verwijst Evers naar interessante sites op Internet, terwijl de allernieuwste links te vinden zijn op de Dominicus WorldSurfer. Het geheel wordt geïllustreerd met fraaie kleurenfoto´s en overzichtelijke kaarten en plattegrond