John Steinbeck

Ik was weer in diverse boeken begonnen maar had ze ook weer terzijde geschoven. Het zal wel met de constante stroom slecht nieuws te maken hebben waar we dagelijks mee geconfronteerd worden. Het boek van Abdulrazak Gurnah (Nobelprijs voor de literatuur) Paradijs staat weer zo vol ellende, slavenhandel in de 21e eeuw, neokolonialisme, dat ik er mee stopte. Dan maar liever naar een historische verhandeling over de zoon van Columbus, De gezonken verzameling van Ferdinand Columbus van Edward Wilson Lee, uitgeroepen tot het beste non-fictieboek van 2021 en een must voor iedereen die van boeken houdt omdat Ferdinand eigenlijk de eerste echte bibliothecaris was van de Westerse wereld. Ik heb er een avond in zitten lezen en het was een bijzonder boek, maar ik vond het toch net wat te wetenschappelijk om lekker door te lezen (bijna 500 pagina’s).

De gezonken verzameling van Ferdinand Columbus vertelt het ongelofelijke verhaal van de buitenechtelijke zoon van Christoffel Columbus, Ferdinand Columbus, die de prestaties en bekendheid van zijn vader wilde evenaren door alle kennis ter wereld te verzamelen onder één dak. Hij was een van de eerste visionairs die het belang van de uitvinding van de drukpers begreep en zag hoe een enorme schat aan beschikbare informatie de manier van denken en de hele maatschappij zou kunnen veranderen. Ferdinand reisde jarenlang door de Nieuwe Wereld, hielp de eerste kaarten van de moderne wereld te ontwerpen, reisde naar elke grote stad van Europa en kende de belangrijkste figuren van zijn tijd – van het Spaanse koningspaar tot Erasmus, Thomas More en Albrecht Dürer. Hij schreef de eerste biografie van zijn vader, en schiep daardoor de legende van Columbus die honderden jaren bepaalde hoe Europeanen de wereld zagen. Hij verzamelde ook de grootste collectie geprinte afbeeldingen en muziek uit die tijd en richtte waarschijnlijk Europa’s eerste botanische tuin op en de allergrootste privébibliotheek die er op dat moment te vinden was.

Ik ben hierna eindelijk doorgegaan in het boek Pachinko van Min Jin Lee, wat ik een paar maanden geleden ook terzijde had gelegd, maar me wel boeide. En ik werd niet teleurgesteld. Ook weer een boek over in dit geval Koreaanse immigranten die een nieuw leven moeten opbouwen in Japan en te maken krijgen met discriminatie, intimidatie, maar die veerkrachtig genoeg zijn om uiteindelijk succesvol te worden. Een Pachinko is trouwens een gok/speelhal waar veel Koreanen in Japan in terecht kwamen omdat ze werden geweerd uit andere beroepen.

En weer stond ik voor mijn eigen kast om te zien of ik wat kon vinden waar ik een beter humeur van kreeg en ik vond het boek van John Steinbeck Reizen met Charley, een zoektocht naar Amerika. Het gekke was dat ik wel met veel plezier het boek van Geert Mak Reizen zonder John had gelezen, maar het boek waar dit boek op is gebaseerd niet. En ik werd meteen weer gegrepen door de stijl en de observaties van de road-trip die Steinbeck maakte door Amerika in 1962. Als je een boek leest wat je meteen boeit kun je uren door en heb je geen last van ongedurigheid. Het boek geeft zo veel inzicht in het Amerika van toen die al de contouren krijgt van wat we nu zien. Het excessieve consumentisme, de enorme opkomst van het plastic (Steinbeck kan zich daar enorm over opwinden) het verdwijnen van lokale gewoonten, de verschillen tussen de staten. Het is een tijd die je zelf ook kent en herkent als een tijd die verdwenen is. Het is een echte klassieker. Ik heb meteen een paar andere titels van Steinbeck die ik nog niet had gelezen aangevraagd, Aan een onbekende god en Muizen en mensen.