Recensies, publicaties, radio/tv

NBD|Biblion:

De auteur (1951) bevalt in 1967 op vijftienjarige leeftijd van een dochtertje, dat zij echter meteen ter adoptie afstond. Het verhaal schildert op indringende wijze de tegenstrijdige gevoelens van een jonge moeder die in een door sociale conventies en de absolute waarheden van de Rooms-Katholieke Kerk bepaald leven haar weg moet zien te vinden. Met behulp van een journalist als medeauteur schetst Klitsie nauwkeurig de gezinssituatie, waarin zij opgroeide: twee hardwerkende ouders en acht kinderen, nagenoeg permanente financiele krapte en een gesloten communicatie. De veranderingen op alle maatschappelijke gebieden in de jaren zestig hebben een enorme impact op het gezinsleven. Met name haar zussen rekken de fatsoensgrenzen enorm op en laten de ouders ontredderd achter… Gelijktijdig – maar onafhankelijk van elkaar – beginnen moeder en dochter elkaar te zoeken. Zij vinden elkaar; met alle problemen die dat ook weer met zich mee brengt. De auteur brengt op positieve wijze de positie van afstandmoeders toen en nu onder de aandacht van een groot publiek. Met enkele zwart-witfoto’s, bronnen- en literatuurlijst. Geschikt voor een groot publiek.

(NBD|Biblion-recensie, G. Brandorff)

Alkmaars Weekblad, 6 juni 2008

ALKMAAR – Mieke Schuckard, coördinator uitleen- en klantenservice bij bibliotheek Alkmaar, kiest als bibliotheekboek van de maand voor Tijd van onschuld van haar collega Agnes Klitsie. Niet omdat ze al 32 jaar samenwerken, maar omdat het boek haar zo boeide.

‘Het is een aangrijpend verhaal dat ik nog niet kende. Het sprak mij bovendien erg aan omdat het zo herkenbaar voor mij is. Ik ben namelijk in dezelfde tijd opgegroeid,’ vertelt Schuckard.

‘Tijd van Onschuld is een aangrijpend familieverhaal over een katholiek gezin in Koog aan de Zaan in de jaren vijftig en zestig. Het leven werd voor een groot deel bepaald door de kerk. Agnes groeide op in een gezin met acht kinderen en had twee zussen die iets ouder waren. Zij kwamen in aanraking met de Provobeweging en het existentialisme. Het is de tijd van de ontzuiling en de seksuele revolutie. Mede door haar zussen komt Agnes al op jonge leeftijd in aanraking met het uitgaansleven. Ze raakt zwanger op haar vijftiende wat natuurlijk nog een enorme schande was in de jaren zestig. Ze vertelt het aan haar zussen en die willen wel helpen, maar weten niet goed hoe. Tot ze op een gegeven moment acht maanden zwanger is en haar ouders erachter komen. Agnes’ moeder wil het kind wel aannemen als haar eigen kind, maar haar man wil dat niet omdat de jongste al tien jaar oud is, dus bevalt Agnes in het ziekenhuis en wordt het kind ter adoptie aangeboden. Na de bevalling praat niemand er meer over en Agnes beschrijft in haar boek heel goed wat dat met haar gevoel deed. Ze weigerde om in de slachtofferrol te blijven hangen, volgde een goede opleiding en vond een goede baan. Ze kreeg later nog twee kinderen, wat best bijzonder is, omdat veel afstandsmoeders later geen kinderen meer krijgen. Als ze 30 jaar is, neemt Agnes contact op met het Fiom om zo te proberen om in contact te komen met haar geadopteerde dochter. Wat blijkt: een dag eerder heeft het meisje zich bij datzelfde Fiom gemeld omdat ze haar biologische moeder op wil sporen. Het contact verloopt in eerste instantie voorspoedig, maar er komt later wel een kentering.’

‘Agnes schreef het boek in eerste instantie voor haar dochter. Om haar uit te leggen waarom de dingen zo gegaan zijn. Ze hoopt dat haar dochter dingen leest die ze nog niet wist. Maar ze schreef het boek ook om andere moeders die hetzelfde hebben meegemaakt te laten weten dat het heel waardevol is om het contact te herstellen. Tijd van Onschuld is bijzonder vanwege het tijdsbeeld, maar ook vanwege de tragiek, de schande en het taboe.’