Het heeft veel mensen overvallen, ook mij, maar het is niet anders, ook deze Lock down komen we wel weer door. Onder andere door veel te lezen. Ik heb de afgelopen weken zo genoten van Ons soort mensen dat ik meteen haar nieuwste boek Onder buren heb besteld bij de bibliotheek. Wat een schrijfster. Het boek was genomineerd voor de Europese Literatuurprijs en terecht. Ik was gisteren aan een heel dik ander Duits boek begonnen van Uwe Johnson Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl, een boek van 1600 pagina´s, dat in een band is uitgegeven. Het schijnt in Duitsland in vier delen te zijn uitgegeven en had het boek bij mij een kans willen krijgen dan had de Nederlandse uitgever dat ook moeten doen. Na een uur kon ik het boek fysiek niet meer aan. Kussen op mijn schoot, twee kussens op mijn schoot, het was gewoon niet te doen. Daar kwam ook nog bij dat dit boek een terugblik is op het verleden van een Oost-Duitse vrouw (een herinneringskunstwerk las ik in de een recensie) en dat ik na Ons soort mensen veel meer zin had in een boek die de actuele situatie als uitganspunt heeft. Niet weer de Vietnamoorlog, het vluchten voor een autoritair regime, de heimwee, nee in Onze buren speelt ook de corona uitbraak een rol, actueler wordt het niet.

In Onder buren van Juli Zeh is Dora met haar hondje naar het platteland verhuisd. Ze had behoefte aan een nieuwe omgeving, meer bewegingsvrijheid, meer ademruimte. Tijdens de lockdown wilde ze niet in de grote stad blijven, en nu wordt ze geplaagd door de vraag waarnaar ze eigenlijk op zoek is in deze tijdelijke leegte. Is het afstand van haar vriend Robert, die met zijn activisme steeds verder van haar af komt te staan? Of hoopt ze erachter te komen waarom de wereld zo verwarrend is geworden?

In Bracken, een klein dorp in het niemandsland van Brandenberg, is het niet zo idyllisch als het op het eerste gezicht leek. Dora’s nieuwe huis is nog ongemeubileerd, de tuin is een wildernis en de busverbinding naar de stad is slecht. En dan is er ook nog de buurman, die met zijn rechtse uitspraken voldoet aan al haar vooroordelen over mensen met een kaalgeschoren hoofd. Terwijl Dora haar gedachten probeert te ordenen, ontmoet ze mensen die niet in een hokje passen en die al haar vastgeroeste ideeën op zijn kop zetten.

Als tussendoortje heb ik het boek My name is Lucy Barton van Elisabeth Strout gelezen, en ondanks dat het een prachtig boek is over persoonlijke worstelingen met het verleden en de invloed daarvan op het heden, lees ik toch liever historische romans. Dus ik was gisteren ook in het boek Gisele van Susan Smit begonnen wat ik na een half uur weer terzijde heb gelegd. Ik kan absoluut niet tegen de stijl van Susan Smit. Binnen een kwartier begint er al een kunstenaar hijgerig tegen Gisele aan te hangen en komen er zo veel clichés voorbij dat ik meteen maar gestopt ben. Dus nu moet ik opnieuw mijn kast in duiken om een nieuw boek te vinden.

Ik zit te denken aan Raadselvader van Jolande Withuis. Ik volg op het ogenblik de serie Andere tijden over de Koude oorlog en dat is de tijd dat ik zelf ook opgroeide. Ik vind het thema van de afvallige (zij werd als communiste opgevoed) interessant en ben ook geïnteresseerd in haar visie op een vader die je totaal niet gekend hebt. Heb ik zelf ook last van. Wie was die man ook eigenlijk. ga ik toch weer het verleden in, maar dit ligt wat dichter bij mij dan het boek van uwe Johnson.

De bekende schaakjournalist Berry Withuis (1920-2009) werd
grootgebracht in een gereformeerd gezin. Als twaalfjarige raakte
hij zijn geloof in God kwijt. Later werd hij communist en redacteur
van het dagblad De Waarheid. Zijn dochter Jolande (1949)
groeide op met haar vaders politieke overtuiging, maar ontwikkelde
zich als volwassene tot een vermaard critica van het communisme.
Die breuk met haar afkomst opende voor Withuis de
weg naar het schrijverschap en de wetenschap, maar leidde tegelijkertijd
tot een verwijdering tussen haar en haar vader. Na zijn
dood kon ze zich er niet bij neerleggen dat de man die zij als kind
had vereerd, zich als persoon nauwelijks had laten kennen. Met behulp
van onder meer zijn bvd-dossier reconstrueert ze in Raadselvader
zijn levensgeschiedenis.

Withuis’ scherpe en ontroerende ontleding van de verhouding
tot haar vader weerspiegelt onze recente wereldgeschiedenis en
biedt de lezer een blik van binnenuit op de Koude Oorlog: “Ik
was vijf en wist: wij zijn de vijand.’

Gelukkig komen de komende week vele mooie documentaires voorbij op NPO2, want je kunt niet de hele dag lezen. En ik heb ook nog een box liggen van Andrei Tarkovsky met vijf top-films waar onder De jeugd van Ivan en Stalker, die ik al gezien heb. Zware kost voor de kerst!!