Eindelijk kreeg ik het gereserveerde boek De avond is ongemak (wat een titel alleen al) van Marieke Lucas Rijneveld in handen. Door de lockdown was de bibliotheek een paar maanden gesloten dus moest ik lang wachten. Ik zag het interview van Rijneveld in M met Margriet van der Linden en was erg onder de indruk van het gemak waarmee ze over ongemakkelijke dingen sprak. Af en toe heb je van die boeken die je in een ruk uit leest. Wat een taalbeheersing wat een psychologisch inzicht in de mensen om haar heen. Het boek gaat over een gereformeerd boerengezin waarvan de oudste zoon verdrinkt tijdens een schaatspartij. De desintegratie van een gezin, de moeder eet niet meer, de nu oudste zoon krijgt een obsessie met de dood, de jongste dochter vlucht in een fantasiewereld en de hoofdpersoon besluit haar jas niet meer uit te doen. Als het gezin een paar jaar daarna ook nog getroffen wordt door MKZ en alle koeien geruimd moeten worden is de ontreddering compleet. Het is een hartverscheurend boek. En ik denk dat ik het in de toekomst meerder keren ga lezen.

Het boek werd recentelijk genomineerd voor de International Booker Price en daardoor ook meteen vertaald in twintig talen. Het lijkt me dat het een goede kans zal maken. Ik kreeg zelfs zin om de Bijbel te gaan lezen door het boek. De hoofdpersoon citeert regelmatig allerlei citaten die wel heel intrigerend zijn. Je krijgt toch al de indruk dat alle mensen die dagelijks met de Bijbel zijn opgevoed, zoals Maarten van het Hart, Jan Wolkers en recentelijk Franca Treur met Een dorsvloer vol confetti (over een boerengezin in Zeeland en de worsteling van de hoofdpersoon met het geloof) een enorme taalbeheersing mee krijgen. En al die bestsellers die over het leven op een boerderij gaan zoals Gebrand Bakker, Boven is het stil. Ik heb ze allemaal gelezen maar voor mij steekt Rijneveld er met kop en schouders boven uit omdat ze durft te schrijven over hele intieme dingen als ontluikende seksualiteit bij jonge kinderen. Als je als jong kind op een boerderij opgroeit met al die dieren krijg je dat natuurlijk met de paplepel ingegoten. Rijnveld raakt zulke diepe lagen van de mens aan dat ze terecht is genomineerd voor deze grote prijs.