Ik hoef gelukkig nog geen nieuwe heup. De foto´s laten artrose zien maar niet zodanig dat er al een nieuwe heup nodig is. Fijn, ik had me al zorgen gemaakt om een operatie en een herstelperiode. Maar de pijn in mijn lies is daarmee niet over. Matige slijtage is net zo pijnlijk als flinke slijtage zegt mijn huisarts. Misschien moet ik eens iets anders proberen dan fysio, een osteopaat misschien. Het weer is sinds deze week koud en nat en dat veroorzaakt extra veel klachten. Leve het proces van veroudering. Maar ik moet niet klagen want ik kan alles nog, wandelen, fietsen, dus ik mag mezelf gelukkig prijzen. Dit weer nodigt wel uit tot veel lezen en dat doe ik dan ook. Ik ben weer gestopt in Vosganian (te stroef, te gedetailleerd). Ik zag wel de kwaliteiten, maar had geen puf in alle ellende van de Armeniërs. Ik ben wel begonnen in een boek van Elizabeth Jane Howard, Welbeschouwd. Er lag een voorstel om dit boek te lezen voor de volgende boekenclub. Ik begon er aan en was meteen geboeid. Wat een opmerkingsgave, wat een psychologisch inzicht.

Dit boek lijkt in zijn stijl niet op de luchtiger geschreven Cazalest serie. Daar moest ik wel langer aan wennen. Voor mijn gevoel lag de sfeer in een mix van Tolstoj’s Anna Karenina, Virginia Wolf (alleen een verfilmd boek gezien) en heel veel van Jane Austen. E. J. Howard schrijft met groot inzicht en technisch vernuft over de gewoontes van haar tijd. Het begin van het verhaal, wat feitelijk het einde van het boek is, loopt slecht af. Het einde, wat in dit verhaal, het begin is, is hoopvol. Het spint meesterlijk een keerpunt uit van een leven vol lage verwachtingen. Antonia wil de nieuwe generaties beschermen voor haar fouten van toen. Mocht je zelf de opdracht willen ervaren waar alle vrouwen van toen voor stonden… lees deze ‘Long view’. De estafette stok via Jane Austen naar E. Jane Howard wacht nu op een 21e eeuw Jane om het verhaal van de emancipatie verder te vertellen. Zodat de mensheid van de 22e eeuw kan gruwen over ons omgangsgedrag van nu. (heel treffend beschreven, geplukt van het internet)

Ik was al eens eerder dit jaar begonnen met het eerste deel van de vijfdelige serie De Cazalets, De lichte jaren, maar daar ben ik vrij snel mee gestopt. Voor mij te gedetailleerd over allerlei zaken waar ik geen interesse in heb, landschappen, eten, kleding, gebruiken. De personages waren wel interessant maar er kwamen te veel andere minder interessante zaken voorbij. Dit eerdere boek is veel persoonlijker (en grotendeels gebaseerd op haar eigen leven) en geeft een inzicht hoe slecht het er voor stond met de vrouwenemancipatie. Het begin speelt in de tijd dat ik net geboren was en geeft me inzicht hoe het voor mijn moeder geweest moet zijn en hoe het voor mij had kunnen worden als de vrouwenemancipatie niet verder was ontwikkeld in Nederland (in grote delen van de rest van de wereld is het nog lang zo ver niet). Ik prijs mezelf gelukkig met de plek waar ik geboren ben als vrouw. Niet afhankelijk te hoeven zijn van een man, je eigen leven te kunnen uitstippelen, het lijkt zo vanzelfsprekend, maar door het lezen van dit boek realiseer ik me hoe bijzonder dat is.

Van de week zag ik Sinan Can voorbij komen met een verhaal over zijn nieuwe podcast serie, Sinan’s atlas. Vanaf zijn eerste serie op televisie Bloedbroeders zal hij een grote schare bewonderaars hebben verzameld. In deze serie gaat hij als afstammeling van een Turkse familie en een kennis, afstammeling van Armeense familie op zoek naar de betrokkenheid van hun beide families in de Armeense genocide. Je moet maar durven, het onderwerp ligt nog zo gevoelig dat hij regelmatig met bedreigingen te maken kreeg. Deze serie wil ik graag nog eens tweede keer bekijken. Gisteren zag ik de laatste aflevering van de documentaire Jezus van Nazareth van Kefah Allush die zich helemaal afspeelde in Armenië. Dit land werd als eerste land helemaal christelijk, het landschap deed me erg denken aan Georgie, met al zijn kerken en kloosters.

Het lijkt soms net of dingen in de lucht hangen, want ik stond van de week voor mijn eigen boekenkast om een nieuw te lezen boek uit te zoeken en mijn oog viel op Boek der fluisteringen van Varujan Vosganian. Dit boek gaat over de Armeense geschiedenis aan de hand van het lot van twee families van de schrijver, die van vaders en die van moeders kant. Het boeide me meteen. Ik had het boek De Parijzenaar van Isabella Hammad na 200 blz. terzijde gelegd omdat ik het boek te stroef vond lezen. Ook te veel ingewikkelde namen en gebeurtenissen, daar had een goeie redacteur op moeten zitten. Het wordt de hemel in geprezen, maar mijn leven is te kort voor boeken waar ik niet in kan komen. Ik begin aan deze kluif van 600 pagina’s.

Ik ben vanochtend naar de huisarts geweest om een doorverwijzing te vragen voor een scan van mijn heup(en). De liespijnen die 10 jaar geleden begonnen zijn nu bijna chronisch geworden, vooral aan de linkerkant. Erfelijk belast denk ik, want mijn moeder had ook twee kunstheupen. Ik zou er erg tegen op zien, maar als het moet dan moet het. We zullen zien. Ik ben van de week begonnen in het hilarische boek van Lionel Schriver, De weg van de meeste weerstand en kon me helemaal identificeren met de hoofdpersoon. Een zestigjarige die door veel te sporten twee versleten knieën heeft gekregen. Op het moment dat ze moet stoppen besluit haar voortijdig gepensioneerde man die nooit sportte de marathon te gaan lopen. Het boek is eigenlijk een grote aanklacht tegen de gekte die sport heeft aangenomen in Amerika (en trouwens ook in de rest van de wereld).

Toen ik een jaar geleden eindelijk de stap zette naar de sportschool ben ik allerlei lessen gaan uit proberen. Behalve dat ik verbaasd was over de gemiddelde leeftijd van de bezoekers (voornamelijk boven de zestig), was ik ook verbaasd over het fanatisme van vele leeftijd genoten. Er stond altijd een fitte dertiger voor de groep en wij moesten in haar/zijn tempo mee doen. Het stond me tegen, dit wilde ik niet. Ik kwam uiteindelijk terecht in een echt bejaardenclubje waar ik me comfortabel de jongste kon voelen (de oudste was 94). In dit clubje loop ik een circuit waarin ik zelf kan bepalen hoe intensief ik dit wil uitvoeren. De verbaasde uitroep van een kennis die ik op trap tegenkwam “ga jij naar DIE groep” sprak boekdelen. Ik ben toch ooit een echte sporter geweest, hoe kun je nou daar belanden. Nou, je kunt namelijk echt slijten en het lijkt me helemaal niet gezond om je zo uit te sloven. Shriver weet feilloos de vinger op de zere plek te leggen. Ik ben over de helft van het boek, maar de eerste tekenen van verval komen er aan voor de man van Serenata. Toen ik stopte met volleybal heb ik voor mezelf een thuisprogramma gemaakt dat wat yoga-oefeningen, rug-oefeningen en Tibetaanse oefeningen bevatte. Die laatste oefeningen kwam ik tegen bij Peter Kelder die vijf oefeningen (riten) die Tibetaanse monniken beoefenen om gezond oud te worden voor een groot publiek toegankelijk maakte in het boek Fontijn der jeugd. Ik doe ze al veertig jaar en het bevalt goed,

De yogaoefeningen voor zelfstudie haalde ik uit het boek van Richard Hittleman Yoga voor U. Ik schrok een beetje van de recensie die op bol.com stond. Krijgt geen aanbeveling en ik doe het al veertig jaar volgens zijn methode.

Jammer dat de helft van de boekenclub niet kwam. Daardoor hebben we nog geen nieuwe titel gekozen en geen nieuwe datum. Wel even gezellig bijgepraat (over onze corona ervaringen natuurlijk) over alle boeken die we de afgelopen maanden hebben gelezen. Dit zijn (bijna alle) titels die voorbijkwamen: Guzel Jachina Wolgakinderen, Bert de Vries Ontspoord Kapitalisme (toegankelijk), Dan James De kruisvaarders, Frits Berends Lorentz, Andre Aleman Hersenspinsels, Isabella Hammad De parijzenaar (over een Palestijns begin 19e eeuw die medicijnen studeert in Frankrijk), Arjan Sevenster De wind van morgen (over het ziekteproces na prostaatkanker).

Bram had alle corona en pandemie boeken gelezen die er de afgelopen tijd waren verschenen, maar ik noem er een, die van Wim Daniels, Quarantaine. Hoe krijgt die man het voor elkaar om zoveel boeken te schrijven en ondertussen ook nog in allerlei praatprogramma’s te verschijnen.

Ik ben zelf begonnen in het boek dat voorbij kwam over een onderwerp dat mijn interesse heeft, het Midden-Oosten. Het boek gaat over de onafhankelijkheidsstrijd van de Palestijnen en is van bovengenoemde Isabella Hammad, De Parijzenaar. Toevallig zat ik gisteravond op Netflix deel 5 van de serie History 101 (korte geschiedenislessen over wetenschappelijke doorbraken, sociale bewegingen en belangrijke ontdekkingen) te bekijken over Olie in het Midden-Oosten en ga je je weer schamen over de rol van het westen in de problematiek van het Midden-Oosten. Als onze belangen maar veilig gesteld worden! De serie History 101 is misschien wat oppervlakkig maar voor niet goed geïnformeerde burgers de moeite waard om te bekijken. Ik vond bij de Karakters, literair platform voor inspiratie en informatie, een heel mooi, recent in coronatijd opgenomen interview met Hammad en heb me meteen maar opgegeven voor hun nieuwsbrief. Als we weer eens zitten te tobben over welk boek we moeten kiezen kunnen we hier misschien inspiratie op doen. Ze geven boekentips en geven ondergesneeuwde klassiekers een tweede kans.

Ik kan maar geen grip krijgen op het boek dat ik nu aan het lezen ben. Het betreft Weersverwachting van Jenny Offill. Het leek me helemaal een boek voor mij, een bibliothecaresse die voor een collega mails gaat beantwoorden van mensen die bang zijn voor de klimaatverandering (waaronder preppers, mensen die zich daadwerkelijk voorbereiden op de catastrofe). Alhoewel sommige korte fragmenten me heel erg aanspreken en een mooi inkijkje geven in een chaotisch leven tussen een ex-verslaafde broer, het gezin en het werk, is de stijl waarin het geschreven wordt heel ontoegankelijk. Hele korte stukjes die van de hak op de tak springen, net als in het echt leven, maar het werkt voor mij niet goed, dus ga ik het halverwege weg leggen en me op een ander boek richten.

Ik kwam van de week wel weer een paar titels tegen die ik graag zou lezen, bijvoorbeeld Frictie; ethiek in tijden van dataisme, van Miriam Rasch. Ik lees graag de stukjes van De digitale analfabeet Olaf Tempelman in de Volkskrant. Omdat ik toch niet helemaal geloof in de zelflerende computer die er aan zou staan te komen omdat de input toch nog steeds van mensen moet komen denk ik dat haar oproep om te de-automatiseren legitiem is. In plaats van AI (artificial intelligence introduceert zij het begrip Fake I. oftewel fauxtomation. Ik zou alleen al 100 willen worden om te zien wat er de komende decennia met automatisering allemaal in gang wordt gezet. Als ik lees hoe het er in China aan toe gaat wordt ik daar heel bezorgd van.

Een ander boek dat op mijn lijstje komt is van Sander Heijne en Hendrik Noten, Fantoomgroei; waarom we steeds harder werken voor steeds minder. Gisteren zei een vriendin dat ik misschien wel aan informatie-stress leed. Daar moest ik wel even over nadenken. Ik heb twee kranten, De Groene, een filosofietijdschrift en bekijk regelmatig nog wat onlinemedia, maar ik kom niet in de buurt van een paar mannen uit mijn boekenclub. Als ik zie wat die allemaal lezen! Vaak kom ik niet veel verder dan wat recensies te lezen met het idee dat ik dan ook wel genoeg informatie op doe, maar dan blijft het toch behoorlijk oppervlakkig. Nou ja, het is niet anders, het leven is al druk genoeg, ondanks dat ik ook veel tijd reserveer voor ontspanning. Over de boekenclub gesproken, morgen komen we weer bij elkaar met de helft van de club. Er zijn toch nog veel mensen die geen risico willen lopen. Begrijpelijk. Het leven begint voor veel mensen weer een beetje op gang te komen. Ik ben vanaf vorige week weer begonnen in de kringloopboekwinkel en heb voor het eerst weer eens aan zee op een terras gegeten. Alleen het koor heeft nog problemen met opstarten, afgelopen ween via zoom. Ook hier de helft van de mensen die huiverig is ondanks de grotere zaal waarin we kunnen zingen in shifts van twee groepen van tien. Ik heb voor het eerst weer in de trein gezeten na drie maanden en het viel me niet mee, zo onwerkelijk allemaal, lege coupés, strenge controle op mondkapjes, alhoewel ik ook andere geluiden hoorde van drukke treinen, zonder controle.

Als laatste nog even een Netflix tip. The 13th. Voor iedereen die is geïnteresseerd in de protesten van de afgelopen week en iets wil begrijpen van de enorme woede van de zwarte bevolking is dit een aanrader.

Op dit moment zijn er in de Verenigde Staten hevige protesten aan de gang tegen politiegeweld tegen zwarten. Het lijkt misschien een ver-van-ons-bedshow, maar het is belangrijk om te weten wat er precies aan de hand is en waar dat vandaan komt. En daarbij kan de Netflixdocumentaire 13th zeker een handje helpen.

Je kan ze nog moeilijk ontwijken, de protesten in de Verenigde Staten tegen het politiegeweld tegen zwarten. De aanleiding voor deze protesten, was de dood van George Floyd. Hij overleed toen een agent hem bijna 9 minuten lang in een houdgreep hield die z’n luchttoevoer afsloot. Het was een pijnlijke herinnering aan het feit dat Afro-Amerikanen in de Verenigde Staten in de praktijk nog steeds niet dezelfde rechten hebben als blanken.

Het 13de amendement

De documentaire 13th werd gemaakt in 2016, maar is brandend actueel. De documentaire gaat over het 13de amendement van de Amerikaanse grondwet. Dit amendement werd in 1865 op het einde van de burgeroorlog opgesteld bij het afschaffen van de slavernij. Maar de wet zorgde voor een loophole, waardoor zwarten nog wel als slaaf behandeld konden worden.

Ik kon het toch niet laten afgelopen week na de release van Jeffrey Epstein: Filthy rich afgelopen donderdag op Netflix. Ik begon er aan en kon natuurlijk niet meer stoppen. Vandaag stond er in de Volkskrant een recensie. Ik vond het ook oppervlakkig, te veel slachtoffers aan het woord en te weinig over de onderliggende structuur hoe het zo ver had kunnen komen. Al de machtige mensen om hem heen die waarschijnlijk schuldig zijn en er mee weg komen. Ik denk (en hoop) dat hier mee niet het laatste is gezegd over deze zaak. Denk aan prins Andrew van Engeland. Gelukkig zijn er altijd een paar dappere mensen die doorzetten en proberen voor de slachtoffers op te komen. De metoo beweging heeft een grote rol gespeeld en de uiteindelijke val van Epstein. Ik kreeg ook het idee dat deze documentaire is bedoel om Trump, de buurman van Epstein en regelmatig te zien in de documentaire, te beschadigen en de verkiezingen van november te beïnvloeden. De serie is trouwens gebaseerd op het boek van James Patterson, Filthy Rich uit 2017.

Ik moest tijdens het kijken regelmatig denken aan het boek van Nino Haratischwili, De kat en de generaal, dat ik tegelijkertijd aan het lezen was. Een interessant boek met boeiende thema’s. In dit boek, waarin de moord en verkrachting van een Tjetsjeens meisje door machtige Russische militairen, op het geweten van een omstander die niets deed, blijft drukken. Mensen met een geweten blijven geloven in het schuldgevoel van anderen, terwijl dat lang niet altijd het geval is. De generaal in het verhaal besluit na het incident net zo hard te worden als zijn omgeving en zijn geweten uit te schakelen. Hij weet dat hij het onderspit zal delven tegen nog machtiger mensen. Maar hij heeft niet gerekend op zijn jonge geliefde dochter die hem confronteert met zijn daden. Maar je komt er achter dat niet iedereen zich zijn daden uit het verleden blijft herinneren, maar het juist rechtvaardigen. Ik heb het boek uit en ben benieuwd hoe de generaal zijn verlossing (zijn dochter pleegde zelfmoord) zal weten te vinden.

Vandaag ga ik ook een nieuwe boek ophalen uit de bibliotheek, Herman Tjeenk Willink, Groter denken, kleiner doen. Ik zag Tjeenk Willink (voorzitter van de Eerste kamer en oud-vicepresident van de Raad van State) de afgelopen zondag in Buitenhof en was zo geboeid door zijn woorden. Ik had hem al eens eerder gezien op televisie om te pleiten voor een ander bestel, waarin de overheid moet stoppen als een bedrijf te opereren, maar veel meer op moet komen voor een sterke democratische rechtsstaat. Ik had na een paar dikke fictieboeken wel weer eens zin in een goed fictieboek. Vooral in deze corona-tijd zie je dat allerlei grondrechten worden ingeperkt. Je ziet het bijvoorbeeld aan de heftige discussies rondom Femke Halsema en de toegestane demonstratie op de dam. Stond zij in haar recht of moet het andere recht op bescherming van de gezondheid voor gaan. Volgens advocaat Geert-Jan Knoops was het tweede aan de orde.

Eindelijk kreeg ik het gereserveerde boek De avond is ongemak (wat een titel alleen al) van Marieke Lucas Rijneveld in handen. Door de lockdown was de bibliotheek een paar maanden gesloten dus moest ik lang wachten. Ik zag het interview van Rijneveld in M met Margriet van der Linden en was erg onder de indruk van het gemak waarmee ze over ongemakkelijke dingen sprak. Af en toe heb je van die boeken die je in een ruk uit leest. Wat een taalbeheersing wat een psychologisch inzicht in de mensen om haar heen. Het boek gaat over een gereformeerd boerengezin waarvan de oudste zoon verdrinkt tijdens een schaatspartij. De desintegratie van een gezin, de moeder eet niet meer, de nu oudste zoon krijgt een obsessie met de dood, de jongste dochter vlucht in een fantasiewereld en de hoofdpersoon besluit haar jas niet meer uit te doen. Als het gezin een paar jaar daarna ook nog getroffen wordt door MKZ en alle koeien geruimd moeten worden is de ontreddering compleet. Het is een hartverscheurend boek. En ik denk dat ik het in de toekomst meerder keren ga lezen.

Het boek werd recentelijk genomineerd voor de International Booker Price en daardoor ook meteen vertaald in twintig talen. Het lijkt me dat het een goede kans zal maken. Ik kreeg zelfs zin om de Bijbel te gaan lezen door het boek. De hoofdpersoon citeert regelmatig allerlei citaten die wel heel intrigerend zijn. Je krijgt toch al de indruk dat alle mensen die dagelijks met de Bijbel zijn opgevoed, zoals Maarten van het Hart, Jan Wolkers en recentelijk Franca Treur met Een dorsvloer vol confetti (over een boerengezin in Zeeland en de worsteling van de hoofdpersoon met het geloof) een enorme taalbeheersing mee krijgen. En al die bestsellers die over het leven op een boerderij gaan zoals Gebrand Bakker, Boven is het stil. Ik heb ze allemaal gelezen maar voor mij steekt Rijneveld er met kop en schouders boven uit omdat ze durft te schrijven over hele intieme dingen als ontluikende seksualiteit bij jonge kinderen. Als je als jong kind op een boerderij opgroeit met al die dieren krijg je dat natuurlijk met de paplepel ingegoten. Rijnveld raakt zulke diepe lagen van de mens aan dat ze terecht is genomineerd voor deze grote prijs.

Ik heb van de week voor het eerst weer eens boekenkisten uitgepakt want Dorcas gaat 2 juni weer open. We zullen niet aanwezig zijn tijdens de openingsuren op dinsdag en donderdag, maar maandag en woensdag de boeken sorteren en prijzen en in de winkel zetten. Voor mezelf had ik twee boeken meegenomen; Richard Covey’s The Seven habits of highly effective people en Elisabeth Jane Howard‘s Lichte jaren. Van het eerste boek had ik al van meerder mensen gehoord dat ze er iets aan hadden gehad en ik wilde er nu eindelijk wel eens een beetje in grasduinen. In het tweede boek was ik al eens begonnen maar had ik terzijde gelegd vanwege andere dringende boeken.

In een sterk betoog weet Covey met dit boek een aantal gewoontes voor te schotelen aan zijn lezers die in bijna alle aspecten van het leven bruikbaar zijn. Het boek biedt aanknopingspunten voor zowel persoonlijke groei als voor groei in interpersoonlijke relaties. Velen van ons zullen de logica achter deze gewoontes snel inzien, maar zullen ook moeten toegeven dat dit lang niet altijd toegepast wordt in het dagelijks leven (en ja dat is zeker zonde!). Ondanks dat er geen wetenschappelijke onderbouwing is voor de bruikbaarheid van deze gewoontes, is het voor een ieder goed te doen om de bruikbaarheid van deze gewoontes in het eigen leven te valideren. Daarnaast komt Covey met heldere metaforen, veel voorbeelden uit zijn eigen leven en mogelijke verbeterpunten voor elke gewoonte waardoor de stof gelijk gaat leven. Een boek met absoluut toegevoegde waarde voor ieder mens!

Achteraf begrijp ik niet waarom ik al niet veel eerder dit boek ter had heb genomen. De recensies zijn allemaal zo lovend dat je niet om dit boek heen kunt. Als bibliothecaris heb ik regelmatig boeken die ik heel lang negeerde toch maar eens gelezen omdat er steeds maar weer nieuwe drukken van verschenen, zoals bijvoorbeeld het boek van Eckhart Tolle, De kracht van het nu. Toen ik in een moeilijke fase van het leven zat heeft dat boek me enorm geholpen om niet steeds naar het verleden te kijken, niet te speculeren over alle rampen die nog zouden komen maar te leven van dag tot dag. Dat lijkt enorm simpel maar dat is het absoluut niet. Het boek zou zeker in deze moeilijke tijd heel nuttig zijn voor heel veel mensen die allemaal rampen op ons af zien komen.

Afgelopen weekend heb ik een interessante documentaire op Netflix gekeken over twee mensen die het leven nemen zoals het komt, maar op een later moment verschrikkelijk in de problemen komen. Door geldproblemen begint het jonge Joodse echtpaar Karen en Barry Mason een pornozaak voor homo’s, de Circus of Books. Je ziet Karen door de winkel lopen terwijl ze amper kan kijken naar de artikelen die ze zelf heeft ingeslagen. Als haar zoon later ook homofiel blijkt te zijn, kan Karen dat vanwege haar geloof maar moeilijk accepteren. Terwijl ze jarenlang veel homo’s bijstond, vooral tijden s de AIDS-epidemie, kan ze geen begrip opbrengen voor haar zoon. Maar ze draait bij en zet zich nu in voor de LHBT-gemeenschap die ze eigenlijk al dertig jaar steunde door de winkel Circus of Books. Wat trouwens niet een boekwinkel is maar een winkel die voornamelijk videos’s verkoopt. En die door de opkomst van internet steeds minder aftrek vinden. In 2017 sluit de winkel voorgoed zijn deuren. Ik moest tijdens het kijken weer denken aan mijn vader die nadat hij zijn hoedenzaak had opgeheven, in Zaandam een pand verhuurde aan een pornozaak! En dat in begin jaren zeventig. Nou, daar kon absoluut niet over gepraat worden. Vooral de rechtszaken tegen het echtpaar zijn interessant. De moraalridders die waarschijnlijk een pak boter op hun hoofd hebben. De Mason’s hebben het geluk dat er een machtswisseling komt door het presidentschap van Bill Clinton. Daardoor komt er ook een liberaler juridisch hooggerechtshof.

De ouders van filmmaker Rachel Mason runden vanaf de jaren tachtig twee populaire boekenwinkels annex gaypornovideotheken in Los Angeles. In de ontroerende documentaire Circus of Books illustreert ze hoe haar familiegeschiedenis nauw is verbonden met deze “centra van het homo-universum”.

Filmmaker Rachel Mason had tijdens haar jeugd geen idee wat haar ouders overdag uitspookten. Vader Barry en moeder Karen – een joods progressief echtpaar – werden eind jaren zeventig prompt distributeurs van Hustler, het pornografische tijdschrift waar uitgever en activist Larry Flynt groot mee werd. In 1982 werden Masons ouders de exploitanten van Circus of Books: twee boekenwinkels en fameuze cruiseplekken in Los Angeles, waar ze gayporno verhuurden. Later begon het echtpaar eveneens gayporno te produceren. Moederlief wijst verderop in de film naar een stapel VHS-tapes: “Dat zijn de video’s waardoor jij naar de universiteit kon.”

Op mijn lijstje van 100 beste boeken staat ook het boek van Wally Lamb, ik kwow this much is true, vertaald als Vergeef me. Een boek met heel veel thema’s (schizofrenie, acceptatie, zoektocht naar een vader) dat heel veel losmaakte bij veel lezers. Kijk maar eens naar alle reacties. Ik kom het nog steeds vaak tegen als ik de kisten met boeken moet verwerken en probeer het altijd aan iemand te slijten. In de VPRO-gids van deze week las ik dat het boek nu eindelijk verfilmd is door de regisseur Mark Ruffalo. Jammer genoeg komt hij uit op Videoland. Ik zou er bijna een abonnement op nemen om deze film te zien. Maar ik vind wel een manier of ik moet gewoon even wachten tot ik hem kan lenen in de bibliotheek.

Verder ga ik ook kijken naar Frank Lammers in de rol van Marx, ook een tip van de VPRO-gids. Deze voorstelling die niet door kon gaan vanwege Corona is nu te zien op de website hzt.nl/nieuws/…., de website van Het zuidelijk toneel. Deze voorstelling heeft alles te maken met de steeds maar groeiende kritiek op het neoliberalisme en de desastreuze gevolgen van het kapitalisme.

Als laatste tip in de gids, morgen is er een speciale aflevering van het programma De kennis van nu over virussen. Die ga ik toch bekijken, ondanks het feit dat ik was afgehaakt bij de serie Pandemic op Netflix. Ik denk dat ik gewoon was overvoerd door Coronanieuws. Toch wil ik af en toe wel wat dingen lezen of zien om op de hoogte te blijven, maar het gekrakeel van al die meningen schrikt me af en toe af. Je zoekt ook wat afleiding en wat anders dan de chaos om je heen. Dat heb ik het weekend gedaan met de serie Hollywood op Netflix. Alles in deze serie draait om de vraag of alles anders was gelopen als in de jaren veertig homo’s, vrouwen en zwarte mensen wel kansen hadden gehad. Ik heb vaak zitten glimlachen tijdens de serie. Het is visueel echt een feest maar toch uiteindelijk een sprookje. Maar dat is Hollywood altijd geweest. De serie is entertainment, maar wel van het hoogste niveau, een aanrader.

Ik ben altijd jaloers geweest op mijn moeder die ontzettend goed kon naaien, breien en borduren. Dat laatste deed ze trouwens bijna nooit want het kleren maken ging voor, borduren deed je voor de lol. Mijn vader was meer van de boeken en had letterlijk twee linker handen. De meeste kinderen hebben de onhandigheid van hun vader geërfd. Omdat ik de laatste tijd veel meer tijd heb en steeds meer lees kom ik erachter dat het ondoenlijk is meer dan een aantal uren per dag te lezen (ik heb vrienden die kunnen acht uur per dag lezen!!). Behalve kranten en tijdschriften die vaak al twee uur per dag vragen lees ik niet meer dan twee uur in boeken. Ik hoor het van veel mensen die graag meer zouden willen lezen, maar daar niet aan toe komen want te vermoeiend. In de zomer is dat niet zo erg want dan kan je lekker naar buiten, maar in de winter zal dat wel een probleem worden. Dus heb ik de laatste weken regelmatig gedacht….zal ik nou eindelijk eens beginnen met borduren. Vorige lees las ik in de krant een heel leuk stuk van Joyce Roodnat in de NRC, Kotsen met kruissteekjes. Daarin schrijft ze over het Tiny Prick Project van de Amerikaanse Diane Weyman. Ze begon met het borduren van de uitspraken van Trump op een borduurwerk. De eerste was ´I am a very stable genius’, geborduurd over een oud borduurwerk van haar grootmoeder. Dit werd opgepikt (ging viraal) en zijn honderden anderen ook bezig met het borduren van alle leugens op borduurwerken. Nu is het uitgegroeid tot een groepsproject.

Deze kunst werd opgepikt door #womensart, en er is nu een tentoonstelling. Een hele wand met allerlei borduurwerk met de meest krankzinnige uitspraken van Trump. Wat een prachtige manier om je frustraties van je af te ‘borduren’. Iedereen die dit ziet moet toch gaan nadenken over wat deze man te weeg heeft gebracht. Let vooral op de roze uitspraak links. Ik denk dat ik toch maar eens een poging ga doen om te borduren.

Maar ik blijf natuurlijk gewoon lekker lezen, want dat is toch mijn liefste hobby. Ik ben vergevorderd in Almudena Grandes, De patiënten van dokter Garcia, en verheug me nu al op Eugen Ruge, In tijden van afnemend licht. Een autobiografisch epos over drie generaties van een Duits-Russische familie tegen de achtergrond van de Duitse geschiedenis. Verder krijg ik morgen ook het boek van Nina Haratischwili, De kat en generaal. Een boek over de oorlog die Rusland uitvocht in Tsjetsjenie. Ik had van Nina Haratischwili al Het achte leven van Brida gelezen, vlak voordat ik vorig jaar (precies een jaar geleden) op vakantie ging naar Georgie. Op vakantie gaan zal er trouwens de komende tijd wel niet inzitten dus die boeken komen wel uit. Ik heb in drie jaar tijd na mijn pensioen zes reisjes gemaakt en dat zal waarschijnlijk nooit meer gebeuren, duurdere tickets, dichte grenzen…. onze jaarlijkse reis in november is ook niet zeker. Het blijven onzekere tijden.