De eerste echte warme week, een bijna 103-jarige moeder die toch plotseling toch sterfelijk leek, de reden dat ik een week lang niets heb gepost. Afgelopen vrijdag hadden we de tweemaandelijks boekenclub en dit zijn de boeken die langs zijn gekomen naast Stegner’s De fundamenten van ons leven.

Marianne Thamm De ondraaglijke blankheid van het bestaan, een bewogen leven in het land van Mandela (ik zag haar in een interview  bij Buitenhof en was behoorlijk onder de indruk), Robert Kaplan Duister Europa, twee koude oorlogen en een reis door groot-Roemenië (omdat Gjalt, net met pensioen, een reis naar de Roemenië gaat maken), De stille diplomaat, Max van der Stoel 1924-2011, van Annet Bleich, Piet de Rooy, Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland, Per Peterson, Paarden stelen, Russell Shorto, De botten van Descartes  en Jan van Aken, De ommegang.

De volgende bijeenkomst is 20 juli en we bespreken de twee beste boeken van Gerard Reve, Op weg naar het einde en Nader tot U, op verzoek van mij en Gjalt. Komen de anderen er eindelijk achter dat deze boeken tot de absolute wereldtop behoren.

Het voorstel was oorspronkelijk Jaan kross, Tussen drie plagen, een boek dat vijf sterren krijgt en wordt gezien als een van de mooiste historische romans ooit geschreven. Maar dat bewaren we voor de zomer, vanwege de omvang (1104 pagina’s). Ik ga de komende drie weken naar Oezbekistan en zal dan waarschijnlijk niets posten, omdat er ook helemaal geen mogelijkheden zijn.

Ik las in de trein het kleine boekje (60 pagina’s) van Seneca De lengte van het leven (De brevitate vitae) in de vertaling van Vincent Hunink. Een mooie bespiegeling over het begrip tijd en waar je je in het leven beter niet mee bezig kan houden. De boodschap; ‘onze tijd is helemaal niet kort! Nee, wij verspillen juist veel tijd. Het leven is lang genoeg, we krijgen royaal de ruimte om de werkelijk grote dingen af te maken, als we al die tijd maar goed besteden’. Advies; houd je bezig met wezenlijke zaken zoals het beoefenen van filosofie, dan krijg je er eeuwen bij (aan wijsheid). Vooral omdat we in een tijd leven waarin mensen streven naar het verlengen van het leven zou dit boekje een zinvolle bijdrage kunnen leveren. Ik kreeg zin in meerdere deeltjes van Seneca. Allemaal vertaald door Vincent Hunink. Ik hoop dat ze de komende maanden voorbij komen bij het uitpakken van de boekenkisten.

Paulinus, degene aan wie Seneca zijn geschrift opdraagt, was verantwoordelijk functionaris voor de graantoevoer in Rome (48-55).Het grootste deel van zijn bestaan had Paulinus aan de staat gegeven, hij moest van Seneca ook wat tijd voor zichzelf gaan nemen. Misschien moet ik daar het komende jaar ook maar eens serieus over na gaan denken. Ik ben nog steeds bezig met geven, maar wanneer is de tijd gekomen dat ik voor mezelf mag leven.

Ik ben ook eindelijk begonnen in een boek waar ik al heel lang aan wilde beginnen, Elizabeth Costello van Coetzee. De thematiek, een zesenzestigjarige schrijfster (mijn leeftijd) roert in de voordrachten die ze naar aanleiding van een prijs door heet Australië houdt, allerlei onderwerpen aan die haar in haar leven echt hebben beziggehouden. Dit boek wilde ik juist lezen op de leeftijd die Elizabeth heeft in het boek. Ik heb al met veel plezier wat andere boeken van Coetzee gelezen. Natuurlijk zijn In ongenade (uitgekomen in 2003, het jaar dat hij ook de Nobelprijs voor de literatuur kreeg).en ook Wereld en wandel van Michael K.

Terwijl ik tussendoor lekker bezig ben in Uzbekistan (zie vorige blog), aantekeningen makend over de dingen die ik wil zien, ben ik gisteren in mijn nieuwe treinboek begonnen; De sympathisant van Viet Thanh Nguyen. (2017). Won de Pulitzerprijs,, Edgar Allan Poe Award, Asian Pacific American Literature Award, Center for Fiction first novel prize en zo kan ik nog wel even doorgaan. Nguyen is geboren in Vietnam en opgegroeid in Amerika en omdat mijn zoon in Vietnam zit had ik behoefte om iets meer te weten over de oorlog die in de jaren zeventig ook via de televisie mijn kamer binnen denderde.

Wat me vooral trekt aan het boek is de problematiek van mensen die met twee identiteiten en dus twee loyaliteiten opgroeien. Al die ferme uitspraken van mensen die eisen dat vluchtelingen of tweede/derde generaties Marokkanen of Turken hun loyaliteit jegens het land van hun ouders afzweren zullen hier kunnen lezen hoe moeilijk dat is.  Maar afgaande op de recensies is het boek veel meer nog dan dat, tegenwicht tegen de heroïsche blik van de Amerikanen op hun verloren oorlog, kritiek op het communistische regime na de val van Saigon in 1975 (waar het boek mee begint) en nog veel meer. Ik zal er later over berichten.

Waar heb ik nou toch recentelijk die recensie gelezen over het werk van Giogio Bassani? Ik grasduin door de Edmund en De Groene Amsterdammers van de afgelopen week, maar kan het niet vinden. Het boek zit in de kist (Verzameld werk, Het verhaal van Ferrara) en ik besluit het mee te nemen, lees er een tijdje in en besluit toch, indachtig Montaigne, dat ik hier geen zin in heb, hoe mooi het ook geschreven is,. Het boek gaat te veel over een gedachtewereld waar ik geen zin in heb (begin 19e eeuw).

Dan maar naar Roger Martin du Gard, zit ook in de kist. Ik heb de afgelopen twee winters De Thibaults gelezen en was daar diep van onder de indruk. Terwijl dat ook over de wereld aan het begin van de twintigste eeuw gaat! Hij kreeg in 1937 voor dit boek de Nobelprijs voor de literatuur. Het gaat over een bourgeois milieu in het begin van de twintigste eeuw, in aanloop naar de Eerste wereldoorlog in het eerste deel en de dood van de twee zonen in het tweede deel. Nu heb ik Luitenant-kolonel de Maumort in mijn handen en ook hier grasduin ik wat in, maar besluit dit boek te bewaren voor de winter (het is namelijk 1000 pagina’s). Martin Du Gard werd voor dit boek grotendeels beïnvloed door Montaigne. Hij sloot zich net als Montaigne, na de dood van zijn twee zonen (De Thibaults!!) en vrouw, op in zijn landhuis en deed de jaren daarna een grondig zelfonderzoek. Interessant.

Ik was ook al weer bezig met de vraag wat ik op mijn vakantie naar Oezbekistan mee moet. Mijn zus gaf me Murat Isik Wees onzichtbaar. Ziet er veelbelovend uit als ik af ga op de recensies en prijzen.

Toen ik in de jaren tachtig bij de telefonische inlichtingendienst van de bibliotheken begon was er nog geen internet. We hadden een kast met tweehonderd naslagwerken die onmisbaar waren om correcte informatie te geven. Naslagwerken die een status hadden die nu amper meer bestaat (wat vertrouwen we nog??). Een van die boeken was de Kalender der wereldgeschiedenis; feiten en data van Dr. Karl Ploetz (1961). Van de week haalde ik hem voor het eerst uit de kisten en ik kon het niet laten om hem mee te nemen en hem weer eens ouderwets door te bladeren. Wat heerlijk om niet gestoord te worden door allerlei onnodige rimram als advertenties en suggesties waar je niets aan hebt.

Ik heb net van de week het boek van Russell Shorto over de Amerikaanse vrijheidsoorlog uitgelezen en ga nu eens kijken hoe dat vorm heeft gekregen in de Ploetz. Wat een overzichtelijk, kernachtig geheel, alle data kloppen. George Washington, die een belangrijke rol speelt in deze oorlog en later de eerste president van Amerika zal worden  staat trouwens op de voorpagina van het boekje. En het is op boekwinkeltjes. nl nog steeds te koop. De Plakkaat van Verlatinghe (1581 het volk heeft recht van opstand als de koning zijn plichten aan het volk niet nakomt))  staat niet in het register en ook de Unie van Utrecht (1579) niet. Terwijl dit toch de inspiratie was voor alle vrijheidsoorlogen die daarop volgden, o.a. die van Amerika. Nou ja, die Ploetz was een Duitser, dus die heeft dit boekje geschreven met Duitsland als uitgangspunt. Toch vind ik het vreemd. Maar ik houd het boekje. Uit sentimentele redenen, en ook om af en toe even wat op te zoeken, lekker ouderwets.

Palmyra heeft voor mij een magische klank. Ik was er in 2009  op een rondreis door Syrië en was diep onder de indruk van de ruïnes die er nog waren overgebleven.  Als ik dan een boek voorbij zie komen met de titel De dwaas van Palmyra van Jan van Aken denk ik dat ik dat dat boek meteen moet gaan lezen. Ik ben er niet aan toe gekomen. Omdat Jan van Aken wordt geroemd in een artikel over het nieuwe boek van Michael Bulnes Reconquista en we het boek De dwaas van Palmyra hebben staan in onze winkel, ben ik er afgelopen week aan begonnen tijdens mijn wekelijks treinreis. Het greep me niet.

Na vijftige bladzijden heb ik het boek weggelegd. Het is een reisverhaal waarin de gebeurtenissen aan te veel elkaar worden geregen (saai!!). Omdat het mysterie van de reiziger die de hoofdpersoon Damis steeds achtervolgd meteen wordt onthuld haalt dat ook des spanning weg uit het verhaal. Damis maakt een reis om wijsheid te vergaren (rond de eerste periode na de jaartelling) en hij wordt voor dat doel leerling van de beroemde filosoof Appolonius. Je ziet de constructie van het boek overal doorheen schemeren. Van Aken die zich verdiept in filosofie en dat ophangt aan een hoofdpersoon uit lang vervlogen tijden om het eeuwige verlangen naar wijsheid te symboliseren. Nee, laat maar. Misschien moet ik het nieuwe boek van Jan van Aken De ommegang proberen. Ook een hoofdpersoon die een reis maakt om wijsheid te verkrijgen, speelt rond 1420. Wie weet.